Hoe los je relatieproblemen op?

Relatieproblemen komen zeer veel voor. Maar hoe los je ze op? Hoe overleef je een relatiecrisis? De impact van relatieproblemen kan zeer groot zijn. In ‘hoe los je relatieproblemen op’ bespreek ik een nieuwe methode die weleens een verschil zou kunnen maken.

Waarom monden sommige liefdesrelaties uit in een nachtmerrie?

Uit onderzoek blijkt dat het aantal echtscheidingen zowel toeneemt als versnelt. Dat betekent dat partners nu vaker dan een paar jaar geleden besluiten de verbinding te willen beëindigen. Het betekent ook dat ze veel eerder dan jaren geleden besluiten ermee op te houden. Soms zelfs direct na de geboorte van het eerste kind.

Waarom gebeurt dit? Zijn mensen geneigd ongefundeerde beslissingen te nemen? Zijn ze wispelturiger? Stellen ze hogere eisen? Is liefde elders gemakkelijker te krijgen zonder al het gedoe? Al deze factoren, zijn zeker gedeeltelijk verantwoordelijk voor deze trend maar verklaren het niet. Wat zit er achter relatieproblemen?

Familiesystemen vertellen niet het hele verhaal

Het is algemeen bekend dat je eigen familieachtergrond een grote rol speelt in hoe je je relatie ‘doet’. De Familie Systeem-therapie van Virgina Satir maakte bijvoorbeeld heel duidelijk hoe alle onderdelen van een familiesysteem je eigen keuzes in relaties beïnvloeden. Het Familie Opstellingen werk van Bert Hellinger levert ook uitstekend werk wat betreft het blootleggen van verborgen dynamieken in het familiesysteem van je oorsprong.

Ik heb met beide systemen gewerkt en vind ze allebei fascinerend en soms levens veranderend. Ik zeg soms, want hoewel ze verborgen dynamieken kunnen blootleggen en soms diepgaande verandering mogelijk maken, gebeurt dit in veel andere gevallen niet.

Van liefde tot crisis

Dingen beginnen vaak heel klein. De een wil de muziek hard, de ander is bang dat de buren er last van krijgen. Een heel gewoon iets zou je denken. En op het eerste gezicht geen probleem. Maar er ontstaan problemen wanneer we onderzoeken wat dit voor beide partners betekent.

Voor de partner die van luide muziek houdt, kan dit betekenen dat hij iets wil vieren. ‘Laten we in de stemming komen, laat los in het moment, voel je vrij, voel je verbonden’. Voor de partner die bang is betekent het dat de muziek ‘de buren stoort’. Luide muziek kan disharmonie met buren betekenen. Of schuldgevoelens en schaamte oproepen als je iets niet volgens de regels doet, gezien worden als onattent en onvriendelijk enzovoort.

Beide betekenisperspectieven zijn zowel waar als valide. Maar gecombineerd kunnen ze een toxische verbinding tot stand brengen. Wanneer dit gebeurt, maken de partners vaak een ‘sprong’ in betekenis. De partner die de luide muziek speelt, kan het gevoel hebben dat zijn partner ‘niet in het moment met hem is en zich alleen voelen, verlaten zelfs, niet erkend’. De andere partner kan het gevoel hebben dat hij ‘onbeleefd, egoïstisch of onattent is’.

Beide sprongen in betekenis kunnen erg problematisch worden tussen de partners. En uiteindelijk sterke negatieve gevoelens voor elkaar creëren.

Je verleden bepaalt je relatie vandaag

Hoe komt het dat ze beide deze ‘sprongen’ in betekenis maken? Wat houdt hen tegen om naar elkaar te luisteren en te erkennen wat ze allebei verlangen? Hun familiesysteem!

Het is hun familiesysteem dat deze problemen veroorzaakt. Maar niet zoals Satir of Hellinger verkondigen.

We leren onbewust wat een relatie ‘is’

Onze ideeën over relaties worden gevormd tijdens onze opvoeding en ervaringen met partners. Alle ervaringen die we in ons leven zijn tegengekomen met betrekking tot relaties vormen de betekenis die een relatie voor ons heeft. Het probleem is dat deze ‘templates’ van ‘wat een relatie is’ voor ons ingebakken zitten in ons onderbewustzijn. Je kunt deze templates ook wel concepten noemen. Algemene gevoelde ideeën over wat bijvoorbeeld ‘relatie’ voor ons betekent.

Ons onbewuste collectief van herinneringen vormen onze huidige emoties over het gedrag van onze partner. Het ‘enige’ wat we ervaren is hoe we ons voelen. Ik bedoel het zo: onze hersenen zitten opgesloten in een zwarte doos (ons hoofd) en verzamelen informatie van onze zintuigen, vooral de informatie over hoe we ons voelen. Ons brein kan de gevoelde informatie niet controleren omdat het brein nu eenmaal opgesloten zit in die zwarte doos. Het enige wat het kan doen, is de inkomende gevoelens koppelen aan onbewuste gevoelde concepten die de bouwstenen vormen van onze emoties. Templates die we in ons verleden hebben opgebouwd.

Je verleden maakt de voorspellingen

Zodra de binnenkomende informatie is gekoppeld aan ons ‘relatie’-concept (lees: gevoelens uit het verleden), zullen onze hersenen voorspellingen gaan doen. In het voorbeeld van ‘de luide muziek’ en ‘de zorgen om de buren’ zouden de onbewuste voorspellingen zoiets kunnen zijn als: ‘O daar gaat ze weer, alleen geïnteresseerd in anderen en niet in mij’. En ‘daar gaat hij weer, alleen maar in zichzelf geïnteresseerd en niet in wat ik of anderen belangrijk vinden’.

Je creëert een collectieve geest

Nu wil je je realiseren dat deze voorspellingen voor beide partners onbewust plaatsvinden. Maar wat ze ervaren is bijvoorbeeld iets als ‘afwijzing’. Daarnaast is het is belangrijk om te beseffen dat voor ons brein de voorspelling ‘de werkelijkheid is’. Dit betekent dat je hersenen op de voorspelling reageren ‘alsof de voorspelling waar is’. En zo creëren twee partners een collectieve geest. Een collectief van gedachten en gevoelens dat op de meest dramatische manier perfect met elkaar verbonden is.

Deze groepsgeest bestaat uit heel specifiek materiaal. Het ‘slechtste’ uit beider familiesystemen van herkomst. Beide partners moeten een onbewust relatie concept hebben gebouwd op herinneringen waarin zij zich afgewezen voelden. Of geleerd dat je in een intieme relatie wordt afgewezen door hoe bijvoorbeeld hun ouders hun relatie hebben georganiseerd. Wat de exacte oorzaak ook is, het is het ‘relatieconcept’ dat beide partners met zich meedragen dat, zo voorspellen ze, aanwezig zal zijn in hun huidige relatie. En natuurlijk zal dat zo zijn. Want voor onze hersenen is wat we voorspellen, waar.

Je partner is niet het probleem

Een relatiecrisis of probleem oplossen begint met het erkennen dat je partner niet het probleem is. Alles in je zegt je dat je partner wel het probleem veroorzaakt maar zeer vaak is dit toch niet zo. Je partner activeert je eigen unieke gevoelde concept van wat een relatie is voor jou. Zelfs, hoe de relatie zou moeten zijn en wat ermee zal gebeuren. Je partners hebben er in zekere zin niets mee te maken. Jij bent het die voorspelt wat je hebt geleerd. Het grote probleem? Beide partners ervaren de ander als de veroorzaker van het probleem en beide partners reageren niet op ‘wat er werkelijk gebeurt’. Ze reageren op wat ze voorspellen.

Hoe los je een relatiecrisis op?

Begin met het oplossen van je relatieproblemen door jezelf af te vragen: ‘Wat voorspel ik?’

Zodra jullie daar beide een gewoonte van gaan maken, heb jullie een kans. Een kans om bij je eigen gevoelens te komen. Om stil te staan en te voelen waar je werkelijk op reageert, op het gedrag van je partner of op een gevoel uit een ver verleden.

Training voor koppels

Wil je meer weten over hoe (onbewuste) gevoelens de emoties die we hebben bepalen? Ben je benieuwd hoe je die emoties diepgaand kunt veranderen? Wil je een mogelijke scheiding voorkomen en relatieproblemen oplossen? Meld je aan bij de RETeC voor je relatieworkshop of de 5-daagse retraite in Griekenland. Dit is een kans, om de manier waarop je reageert op je (een) partner fundamenteel te veranderen. Je werkt aan het oplossen van emoties en concepten die je vasthouden in verwijten en hulpeloosheid. Zo kan je opnieuw verbinding maken en daadwerkelijk samenzijn manifesteren. Een samenzijn met begrip, steun en liefde.

Training voor professionals

Ben je familie opsteller, relatietherapeut, systeemtherapeut, psycholoog of coach en ben je nieuwsgierig naar hoe deze nieuwe dimensie van relatieproblematiek werkt en hoe je hier daadwerkelijk hulp in kunt bieden? Doe dan mee met de RETeC Foundation training. Je leert gegarandeerd nieuwe dingen.

Wassili Zafiris

Dit artikel is voor het eerst in het Engels verschenen: Solving Relationship Crisis, 29 mei, 2020, https://wassilizafiris.nl/en/solving-relationship-crisis/

Persoonlijke noot:

Door omstandigheden is het oplossen van relatieproblemen onderdeel geworden van mijn missie. Ik ben van mening dat kennis over de hierboven beschreven fenomenen cruciaal is voor het oplossen van relatieproblemen: oplossen van verstoorde emoties uit het verleden die het contact in de weg staan. Relatieproblemen hebben een enorme impact op ons persoonlijke leven. Op basis van nieuw neurowetenschappelijk onderzoek heb ik een nieuwe methode ontwikkeld die bijzonder effectief is. Ik wil graag mijn kennis over dit belangrijke onderwerp delen. Als je deze passie deelt, neem dan contact met mij op.